خصوصیات مکان نصب دیزل ژنراتور

انتخاب مکان نصب دیزل ژنراتور

یکی از اولین تصمیماتی که باید پیش از خرید دیزل ژنراتور بگیرید، انتخاب محل نصب دستگاه است. اینکه دیزل ژنراتور در داخل ساختمان باشد یا فضای آزاد و داخل محفظه مخصوص قرار گیرد، پیش از خرید و در هنگام طراحی اولیه باید مشخص شود. هزینه کلی و سهولت اجرای یک سیستم برق اضطراری، به چیدمان تجهیزات و محل قرارگیری تمام عناصر آن سیستم بستگی دارد. محل نصب دیزل ژنراتور، تانکرهای سوخت، کانال‌های تهویه هوا، دریچه‌های ورود و خروج هوا و … عوامل موثر در تعیین مکان دیزل ژنراتور هستند. انتخاب و آماده‌سازی مکان دیزل ژنراتور، مهمترین مرحله در فرآیند نصب دستگاه است و باید از مناسب بودن مکان در نظر گرفته شده برای نصب دیزل ژنراتور، اطمینان حاصل پیدا کنید. به طور کلی محل قرار گرفتن دیزل ژنراتور‌ها به دو صورت داخل ساختمان (Indoor) و فضای آزاد  (Outdoor) تقسیم می‌شود که هریک از این مکان‌ها باید خصوصیات و ویژگی‌های خاص خود را داشته باشد تا برای نصب دیزل ژنراتور مناسب باشد. برخی از این خصوصیات که برای هر دو حالت Indoor و Outdoor مشترک بوده عبارتند از:

• مکان دیزل ژنراتور باید به محل قرارگیری تابلوی برق اصلی (Main Distribution Panel) و تابلوی ATS نزدیک باشد.
• در برابر مخاطرات طبیعی مانند سیل، طوفان، آتش‌سوزی، یخ زدن و خرابکاری‌های عمدی محافظت شده باشد.
• قابلیت محافظت از دیزل ژنراتور در برابر نشتی اتفاقی سوخت یا مایع خنک‌کننده را داشته باشد و نشتی را مهار کند.
• از احتمال آسیب رسیدن همزمان به سیستم برق اصلی شهر و دیزل ژنراتور جلوگیری کند.
• دارای فضای عملیاتی کافی برای بازرسی و سرویس‌های دوره‌ای دیزل ژنراتور باشد.
• دسترسی کافی و فضای عملیاتی مناسب برای انجام اورهال‌ها و یا تعویض قطعات را داشته باشد.
• قابلیت دسترسی به Load Bank برای انجام تست‌ها و مانورهای دیزل ژنراتور را دارا باشد.

موارد مطرح شده، ویژگی‌هایی هستند که باید مکان در نظر گرفته شده برای نصب دیزل ژنراتور چه داخل ساختمان باشد و چه خارج از آن، این خصوصیات را داشته باشد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر هریک از فضاهای Indoor و Outdoor می‌پردازیم.

خصوصیات فضای باز برای نصب دیزل ژنراتور (Outdoor)

در صورت انتخاب فضاهای باز و خارج از ساختمان برای دیزل ژنراتور، برخی از عوامل مانند دسترسی به هوای تازه، دوری از منابع آب، امکان دسترسی به دیزل ژنراتور برای تعمیر و نگهداری و ایمنی در برابر آتش سوزی و سیلاب، باید مد نظر قرار گیرند که در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم.

• محافظت در برابر آب و هوا

در صورت نصب در فضای باز، مکان دیزل ژنراتور باید در برابر شرایط آب و هوایی مختلف محافظت شود که برای این منظور از کانوپی یا کانتیر استفاده می‌شود. استفاده از کانوپی یا کانتیر، علاوه بر محافظت دیزل ژنراتور در برابر آب و هوا، زیبایی ظاهری، کاهش صدای دیزل ژنراتور را به همراه دارد.

کانوپی ساخت شرکت آوات انرژی پارس

• آلودگی صوتی

مکان دیزل ژنراتور باید تا حد ممکن دور از مناطق حساس به سر و صدا، در نظر گرفته شود. در صورتی که مکان‌ها و ساختمان‌های حساس به آلودگی صوتی در اطراف مکان دیزل وجود داشته باشد، بهتر است از عایق‌های صوتی برای دیزل ژنراتور استفاده شود. همچنین محفظه‌های آکوستیک و کانوپی‌های مجهز به عایق صوتی نیز برای کاهش آلودگی صوتی دیزل ژنراتور موجود است که در صورت نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• عملکرد دیزل ژنراتور در هوای سرد

استارت دیزل ژنراتور و پذیرش بار (Load Acceptance) در آب و هوای سرد ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد و در زمان مجاز انجام نشود. در سیستم‌های برق اضطراری لازم است دمای محیط اطراف دیزل ژنراتور در محدوده مجاز حفظ شود. به طور مثال استاندارد NFPA110 حداقل دمای محیط در اطراف دیزل ژنراتور را 4 درجه ساننی‌گراد تعیین کرده است. حفظ کردن دمای محیط اطراف دیزل ژنراتورهای Outdoor در این محدوده ممکن است بسیار دشوار و حتی غیرممکن باشد. لذا در صورت استفاده از دیزل ژنراتور در مناطق سردسیر، کانوپی مورد استفاده برای دیزل ژنراتور باید به عایق‌های حرارتی مجهز شده باشد. یک کانوپی که با هدف کاهش نویز و با بهره‌گیری از عایق‌های صوتی طراحی و ساخته شده، ممکن است در حفظ دمای اطراف دیزل ژنراتور در محدوه مجاز عملکرد مناسبی نداشته باشد. در این موارد باید از کانوپی یا کانتینرهایی استفاده کرد که مجهز به عایق‌‌های حرارتی و دریچه‌های لوور تعادلی یا موتور دار بوده و در صورت نیاز از گرمکن استفاده نمود. بسته به اهمیت کاربری دیزل ژنراتور، باید از گرمکن برای آب، باتری و یا حتی روغن دیزل ژنراتور استفاده کرد تا استارت و پذیرش بار تا حد ممکن بهبود یابد. همچین در هوای سرد سوخت گازوئیل سفت‌تر شده و حالت ژله‌ای پیدا می‌کند که باعث گرفتگی فیلترهای سوخت و پمپ گازوئیل شده و ممکن است به اندازه کافی در مسیر سیستم سوخت‌رسانی جریان پیدا نکند. برای برطرف کردن این مشکل از سوخت‌های ترکیبی و یا گرم کردن گازوئیل استفاده می‌شود.

دیزل ژنراتور کامنیز پاور مجهز به کانتیر

• محافظت در برابر خوردگی

نمک موجود در هوای مناطق ساحلی ممکن در دیزل ژنراتورهای نصب شده در فضای باز سبب بروز خوردگی برای کانوپی، شاسی و منبع سوخت دیزل ژنراتور شود. توصیه می‌شود در مناطق ساحلی که حداکثر 100 کیلومتر با ساحل دریا فاصله دارند، برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی بهتر است در کانوپی دیزل ژنراتور، از ورق‌های آلومینیومی استفاده شود.

• قابلیت دسترسی

در طراحی کانوپی و تعیین مکان دیزل ژنراتور باید فضای عملیاتی مورد نیاز جهت انجام برخی از سرویس‌ها، تعویض قطعات، تعمیرات اساسی، انجام اورهال و … در نظر گرفته شود. داشتن دسترسی کافی برای انجام تعمیرات ناشی از آسیب به قطعات اصلی دیزل ژنراتور، بسیار حیاتی است. فضای عملیاتی و دسترسی به دیزل ژنراتور با ایجاد دریچه‌های بازشو در کانوپی، دیواره های متحرک، فضای آزاد کافی در اطراف دیزل ژنراتور و دسترسی به تجهیزات حاصل می‌گردد.

• ایمنی و سلامت

اطراف دیزل ژنراتور نصب شده در فضای باز بهتر است مانع‌گذاری و فنس‌کشی شود. خروجی اگزوز دستگاه نباید به سمت ساختمان‌های مجاور هدایت شود. همچنین ایجاد یک سیستم اتصال به زمین با چاره ارت مجزا و حفاظت در برابر صاعقه توصیه می‌گردد.

خصوصیات فضای داخلی برای نصب دیزل ژنراتور (Indoor)

• اتاق اختصاصی برای دیزل ژنراتور

قوانین و دستورالعمل‌های مربوط به سیستم‌های برق اضطراری ایجاب می‌کند که اتاق دیزل ژنراتور اختصاصی بوده و هیچ تجهیز دیگری داخل آن قرار نگیرد. زیرا جریان هوای مربوط به تهویه دیزل ژنراتور ممکن است بر کار سایر تجهیزات مانند سیستم‌های گرمایشی ساختمان تاثیر منفی گذارد.

• محافظت در برابر آتش‌سوزی

اتاق دیزل ژنراتور باید مطابق با قوانین و مقررات مراجع ذی‌صلاح محلی، حداقل 1 یا 2 ساعت در برابر آتش سوزی مقاوم باشد. برخی مراجع یک ساعت و برخی دیگر 2 ساعت مقاومت در برابر آتش سوزی را الزامی می‌دانند.

• فضای عملیاتی

فضای عملیاتی مورد نیاز برای تجهیزات برقی مطابق با قوانین و آیین‌نامه‌ها مشخص می‌شوند. در عمل باید اطراف هر دیزل ژنراتور حداقل یک متر فضای خالی وجود داشته باشد. موقعیت دیزل ژنراتور و ابعاد اتاق دیزل باید به گونه‌ای باشد که ژنراتور بدون اینکه نیازی به جابجایی کل مجموعه دیزل ژنراتور باشد، قابل تعویض باشد. همچنین در هنگام طراحی اتاق دیزل ژنراتور، باید دسترسی‌های کافی به منظور انجام سرویس‌ها و اورهال‌های مورد نیاز در نظر گرفته شود.

• نوع سیستم خنک کاری

اکثر دیزل ژنراتورها دارای سیستم خنک کاری Set Mounted بوده و رادیاتور آن‌ها بر روی شاسی دیزل ژنراتور قرار گرفته است و یک فن دمنده، با عبور دادن جریان هوا از شبکه رادیاتور، سبب خنک شدن مایع خنک‌کننده می‌شود. از آنجایی که این فن باعث ایجاد فشار منفی در اتاق دیزل ژنراتور می‌شود، باید درب‌های ورودی به اتاق دیزل به داخل باز شوند یا دارای لوور باشند تا هنگامی که دیزل ژنراتور در حال کار می‌باشد، امکان باز شدن آن وجود داشته باشد.

• تهویه اتاق دیزل ژنراتور

در یک اتاق دیزل ژنراتور که به صورت بهینه طراحی شده است، هوا به طور مستقیم از دریچه تعبیه شده در قست انتهای دیزل ژنراتور ( پشت ژنراتور) به اتاق وارد و از کانال خروج هوای گرم رادیاتور که بر روی دیوار مخالف با دریچه هوای ورودی تعبیه شده، به خارج از اتاق هدایت می‌شود. در شکل زیر دیاگرام مربوط تهویه اتاق دیزل ژنراتور ترسیم نمایش داده شده است. گزینه‌های 1 و 5 اختیاری بوده و استفاده از آن‌ها برای تهویه بهتر توصیه می‌شود. اما دریچه ورود هوای تازه و دریچه خروج هوای رادیاتور الزامی بوده و حداقل مساحت‌ آن‌ها به ترتیب باید  1.5 برابر و 1.3 برابر سطح رادیاتور در نظر گرفته شود.

دیاگرام سیستم تهویه اتاق دیزل ژنراتور 

• سیستم اگزوز

خروجی سیستم اگزوز در اتاق دیزل ژنراتور باید تا حد ممکن در بالاترین نقطه اتاق در نظر گرفته شود تا مانع از تجمع گازهای ناشی از احتراق در اطراف دیزل ژنراتور و داخل اتاق گردد. همچنین خروجی سیستم اگزوز باید در سمتی باشد که در مسیر وزش باد قرار گرفته باشد. دقت داشته باشید که خروجی اگزوز اتاق دیزل ژنراتور نباید به سمت کانال‌ها و دریچه‌های ورود هوا سایر ساختمان‌های اطرف قرار گیرد. خروجی لوله اگزوز باید برای جلوگیری از ورود پرندگان دارای محافظ  توری باشد.

دیاگرام سیستم اگزوز اتاق دیزل ژنراتور 

• مخزن و لوله‌کشی سوخت

قوانین و مقررات محلی، روش‌های ذخیره سوخت و محدودیت حجم مخزن سوخت مورد استفاده در فضاهای داخلی  ساختمان‌ها را مشخص می‌کنند. در لوله‌کشی‌ سیستم سوخت‌رسانی باید از لوله‌های سیاه آهنی استفاده شود و استفاده از لوله‌ها و اتصالات چدنی و آلومینیومی به دلیل متخلخل بودن و امکان نشت سوخت، توصیه نمی‌گردد. از لوله‌ها، اتصالات و مخازن سوخت گالوانیزه نیز نباید استفاده شود زیرا گوگرد موجود در سوخت با میعانات مخزن ترکیب شده و تشکیل اسید سولفوریک داده که پوشش گالوانیزه توسط این اسید سولفوریک خورده شده و در نتیجه ذراتی  ایجاد می‌شود که می تواند پمپ‌های گازوئیل و فیلترها را مسدود کند. استفاده از لوله‌های مسی نیز توصیه نمی‌شود.

• دسترسی به اتاق و فضای عملیاتی

موقعیت و ابعاد اتاق دیزل ژنراتور در داخل ساختمان باید به گونه‌ای باشد که هم امکان ورود دیزل ژنراتور به اتاق و نصب آن مهیا باشد و هم امکان سرویس‌های انجام تعمیرات و سرویس‌های مورد نیاز دستگاه فراهم باشد. بر این اساس، منطقی‌ترین و مناسب‌ترین مکان برای انتخاب اتاق دیزل ژنراتور، طبقه همکف و نزدیک به فضای پارکینگ می‌باشد. اگرچه این فضا، بهترین انتخاب برای اتاق دیزل ژنراتور می‌باشد، اما در صورت اجبار به جایگزین کردن مکان اتاق دیزل در طبقات، به خاطر داشته باشید برای انجام برخی از سرویس‌ها و یا تعویض روغن باید لوازم مورد نیاز توسط چرثقیل‌های سنگین به سایر طبقات منتقل شوند.

• نصب دیزل ژنراتور در طبقات

در صورت عدم امکان نصب دیزل ژنراتور در طبقه همکف، رایج‌ترین گزینه برای اتاق دیزل ژنراتور، پشت بام می‌باشد که این برای این کار باید محاسبات مربوط به مقاوت سازه را بررسی کنید.  ویبره‌‌ها و لرزش‌های ناشی از کار دیزل ژنراتور و نصب مخزن و لوله‌کشی گازوئیل ممکن است در این شرایط نصب چالش برانگیز باشد.

دیزل ژنراتورها برای کار در شرایط آب و هوایی مختلف طراحی و ساخته می‌شوند اما برای برخی از شرایط آب و هوایی باید اقداماتی را نیز در نظر گرفت. شرایطی مانند:

مناطق ساحلی

استفاده از گرمکن مخصوص برای ژنراتور در مناطق ساحلی و رطوبت زیاد الزامی است. هدف از استفاده از گرمکن ژنراتور مقابله با رطوبت سطحی بوده و ارتباطی به دمای کار ژنراتور ندارد. لازم است که از تجمع آب در اطراف ژنراتور جلوگیری کنید. برای اطمینان از طول عمر و عملکرد ژنراتور، طرح‌های لوور دار برای اتاق دیزل ژنراتور استفاده کرد.

آب و هوای غبار آلود

اتاق دیزل ژنراتور باید عاری از هرگونه گرد وغبار و آلودگی باشد. ذرات گرد و غبار و ماسه تهدیدی جدی برای طول عمر دیزل ژنراتور بوده و فواصل بین سرویس‌های دوره‌ای و تعمیرات و نگهداری دیزل ژنراتور را کاهش می‌دهد. توصیه می‌شود که در این مناطق از فیلترهای غبار گیر در کانال‌های تهویه هوای اتاق دیزل ژنراتور استفاده شود. این امر به کاهش اثر سند بلاست ناشی از عبور ذرات گرد و غبار با سرع بالا روی دیزل ژنراتور و رادیاتور جلوگیری می‌کند. در نظر داشته باشید که استفاده از چنین فیلترهایی، هوای ورودی به اتاق دیزل ژنراتور را محدود کرده و لازم است ابعاد دریچه‌های ورود و خروج هوا را بزرگتر در نظر گرفت. در صورت نصب فیلتر سیستم تهویه، سیستمی برای تشخیص فیلترهای مسدود شده باید وجود داشته باشد. همچنین می‌توان از نشانگرهای فشار هوا برای سیستم تهویه اتاق دیزل ژنراتور استفاده نمود.

مناطق مرتفع

افزایش ارتفاع کاهش تراکم هوا را به دنبال دارد و این کاهش چگالی هوا، عملکرد موتور، ژنراتور و سیستم‌ خنک‌کننده را کاهش می‌دهند.

خلاصه

قبل از خرید ژنراتور دیزل، تعیین مکان نصب آن از اهمیت بالایی برخوردار است. محل نصب ژنراتور، تانک‌های سوخت، کانال‌های تهویه، دریچه‌های ورود و خروج هوا و … عوامل مهمی در تعیین مکان دیزل ژنراتور هستند. مکان نصب دیزل ژنراتور چه داخل ساختمان  (Indoor) یا فضای آزاد (Outdoor) باشد، باید ویژگی‌هایی مانند نزدیکی به تابلوی برق اصلی و  ATS، محافظت در برابر مخاطرات طبیعی، قابلیت مهار نشت سوخت یا مایع خنک‌کننده، جلوگیری از آسیب همزمان به سیستم برق شهر و ژنراتور، فضای کافی برای بازرسی و سرویس دوره‌ای، دسترسی مناسب برای اورهال و تعویض قطعات، و دسترسی به Load Bank برای تست و مانور را داشته باشد. دیزل ژنراتورهایی که در فضای باز نصب می‌شوند، به منظور محافظت در برابر شرایط آب و هوایی، طول عمر بالاتر، عملکرد مطمئن‌،کاهش سر و صدای تولیدی و زیبایی بصری باید داخل کانوپی یا کانتیر قرارگیرند. دیزل ژنراتورهای نصب شده در فضای داخلی باید دارای اتاق اختصاصی با سیستم تهویه و اگزوز مناسب باشند و فضای عملیاتی کافی در اطراف دستگاه در نظر گرفته شده باشد. دیزل ژنراتورهای شرکت کامینز پاور متناسب با نیاز مصرف‌کننده، قابلیت استفاده داخل کانتینر، کانوپی (Enclosure) و یا نصب در فضای داخلی (Open Type) را دارند.